Auteurs- en gebruiksrecht

Wij krijgen regelmatig de vraag vanuit onze klant/opdrachtgever of we onze bronbestanden willen doorsturen en waar onze bestanden overal voor gebruikt mogen worden. Begrijpelijke vragen natuurlijk, maar iets minder makkelijk om gericht te beantwoorden.

Net als in ieder ander vakgebied, hebben wij ook te maken met wet- en regelgeving. Voor ons digitale werk hebben we te maken met intellectueel eigendom: auteursrecht en gebruiksrecht. Deze regels en rechten bestaan om makers van creatief werk in bescherming te nemen. Maar ook om u als klant te beschermen: dat u krijgt waar u recht op heeft en dat ook uw rechten beschermt worden.

Dat klopt! Als klant betaalt u voor bepaalde gebruiksrechten van het ontwerp. Ook betaalt u voor het bestand waarmee gewenste ontwerpen gerealiseerd kunnen worden (drukwerk/website/social media). De bronbestanden (van bijvoorbeeld Photoshop of Illustrator) waarmee onze digitale uitingen gemaakt worden blijven eigendom van oltech. Zoals een kunstschilder niet zijn doeken, verf en kwasten verkoopt, maar alleen het schilderij zelf.

Bij grafisch ontwerp is er sprake van één auteur, dat is oltech. Daarmee is de ontwerper/maker (oltech) van het product de rechthebbende. Oltech (de rechthebbende in dit voorbeeld) is dus de enige die kan bepalen wat er met het eindproduct gebeurd. Deze rechten kunnen verkocht worden net als ieder economisch goed. Het recht tot gebruik is dus in het kort waar de opdrachtgever voor betaald.

WAAROM BESTAAT DE AUTEURSWET?
De auteurswet is er met een goede reden. Dankzij deze regels kunnen we verantwoordelijkheid nemen voor onze producten omdat er niet zomaar gerommeld mee kan en mag worden. Hiermee beschermen wij ons eigen imago en die van u als klant.

TOCH BEHOEFTE AAN DE OPEN BESTANDEN?
Wilt u toch bestanden die u zelf kunt aanpassen? Dat is niet onmogelijk, echter betaalt u daar dan voor. De prijs hiervoor is afhankelijk van het ontwerp, het doel en hoe de bestanden worden ingezet. Oltech geeft tenslotte werk én toekomstig werk weg en daarmee hebben wij geen inspraak meer op het ontwerp. Om deze reden brengt het leveren van een open bestand veel hogere kosten met zich mee dan een aanpassing aan ons eigen ontwerp. Dit kan een veelvoud zijn van het originele tarief. Voordeel is dan wel dat u het recht heeft om de bestanden aan te passen.

Voorbeeld: Stel u bent een blogger/influencer en een bedrijf vraagt u foto’s te maken die zij mogen inzetten voor een eenmalige campagne. Super tof natuurlijk,u spreekt af dat hier €300 voor wordt gerekend en zij de foto mogen gebruiken voor desbetreffende campagne en u er 1 blogpost aan wijdt. Vervolgens merkt u op dat uw foto wordt gebruikt voor andere doeleinden, ziet u het op verschillende plekken voorbij komen en worden de woorden in uw blogpost aangepast – zonder uw toestemming en zonder dat daarvoor betaald is. Dat is natuurlijk niet de bedoeling en mag dus niet! En zo geldt dat voor digitaal maatwerk ook: Hoe meer een klant er gebruik van wilt maken; hoe hoger de kosten zijn.

GEBRUIKSRECHT
Tot slot is het belangrijk om meer te weten over het gebruiksrecht. Wanneer we maatwerk/logo’s leveren, maakt u als klant aan ons duidelijk waarvoor het ontwerp gebruik wordt. Voor hoe meer dingen u het wilt gebruiken, hoe hoger de prijs kan uitvallen. U kunt het vergelijken met een telefoonabonnement: hoe meer u belt, hoe hoger de kosten zijn.

Digitaal bestand illustratie: Bestelt u bij ons een digitaal bestand? Deze mag u dit vrij gebruiken op social media kanalen, welke niet zakelijk zijn: dus bijvoorbeeld een eenmalige post. Zo gauw er sprake is van logo/huisstijl gebruik, hangen hier hele andere tarieven aan vast. U mag deze wel zelf printen thuis op de printer! Echter is het niet toegestaan om zonder toestemming deze bestanden voor andere doeleinden te gebruiken. Mocht u dit willen, dan dient u dit eerst vooraf te overleggen – zodat wij ook zeggenschap houden over ons ontwerp. Wij kunnen zelf ook drukken op heel veel verschillende voorwerpen, doet u dit zelf, zonder toestemming ergens anders; dan neemt u indirect werk van ons weg – met ons eigen gemaakte werk.

Logo en/of huisstijl: Heeft u een logo en/of huisstijl door ons laten ontwerpen? We bespreken vooraf waarvoor u dit logo wilt gebruiken, in onze basisprijs zit altijd inbegrepen: Uitingen op website en social media kanalen en gebruik voor door oltech verzorgt drukwerk zoals visitekaartjes/briefpaper. Wilt u het logo op drukwerk bedrukken, op andere voorwerpen laten bedrukken (voertuigen, posters, naambordjes, geboortekaartjes ed), door andere ontwerpers/uitvoerders ergens in laten verwerken? Dan dient dit eerst met ons overlegt te worden. Bovenop de basisprijs kunnen dan extra kosten gerekend worden, afhankelijk van de wens. Wanneer u een gebruikslicentie “afkoopt” mag u het ontwerp dus vrij gebruiken, echter mag deze nooit aangepast worden door u of derden.

Hopelijk geeft bovenstaande informatie u als klant een beter beeld van hoe het werkt, waarom het zo werkt en hoe u zichzelf in bescherming kunt nemen én dat digitaal werk ook gewoon een “goed” is, net zoals andere goederen. Voor grafische vormgevers/fotografen/bloggers is het natuurlijk ook handig om te weten waar zij recht op hebben en waarom dat recht zo werkt.